دوره 9، شماره 2 - ( تابستان 1401 )
جلد 9 شماره 2 صفحات 119-111 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Moosavi S A, Kamyab S. Risk Safety Assessment of Human Factors Using Analytical Hierarchy Process Approach. johe 2022; 9 (2) :111-119
URL: http://johe.umsha.ac.ir/article-1-726-fa.html
URL: http://johe.umsha.ac.ir/article-1-726-fa.html
موسوی سید امین، کامیاب شهاب الدین. ارزیابی خطر عوامل انسانی در معدنکاری روباز با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی. مجله مهندسي بهداشت حرفه اي. 1401; 9 (2) :111-119
1- گروه مهندسی معدن، دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان، رفسنجان، ایران ، aminmoosavi@vru.ac.ir
2- مرکز تحقیقات ایمنی، دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2- مرکز تحقیقات ایمنی، دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
چکیده: (3728 مشاهده)
سابقه و هدف: ریسک‌های ذاتی و منحصر به فرد در پروژه‌های معدنی اغلب چالش‌هایی را به همراه دارد که مخاطرات ایمنی یکی از مهم‌ترین آن‌ها است، زیرا معدنکاری در مقایسه با سایر صنایع با میزان آسیب نسبتاً بالایی همراه است. از سویی دیگر عوامل متنوعی شامل عوامل انسانی، محیطی، ماشینآلات و ابزارها بر ایمنی معدنکاری اثرگذارند که نقش عامل انسانی قابل توجه بوده و بر اساس آن ضروری است که ارزیابی ریسک‌های مرتبط با آن به صورت جداگانه بررسی گردد. در مدیریت پروژه‌های معدنی، ارزیابی ریسک ایمنی گام مهمی در جهت شناسایی خطرات بالقوه و ارزیابی ریسک‌های مرتبط است. اولویت‌بندی مناسب ریسک‌های ایمنی در طول ارزیابی ریسک برای برنامه‌ریزی، بودجه‌بندی و مدیریت ریسک‌های ایمنی بسیار بااهمیت است. روش های متنوعی برای ارزیابی ریسک در صنایع مخاطره آمیز توسعه داده شده که انتخاب روش مناسب ارزیابی ریسک به فاکتورهای زیادی ازجمله نوع مخاطرات، دسترسی به داده ها، منابع و نیروهای متخصص متناسب بستگی دارد. علیرغم اهمیت ارزیابی ریسک، تاکنون در بسیاری از معادن ایران، کمبود رویه مناسب و علمی نسبت به موضوع ملاحظه میشود. از این رو، در این مقاله با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی به عنوان یک روش کمی با نگاه ویژه به معدنکاری روباز، ارزیابی ریسک عوامل انسانی مطالعه شده است.
مواد و روش‌‌ها: در این بررسی، روش تحلیل فرآیند سلسله مراتبی (AHP) به عنوان یک روش مؤثر در تعیین ضرایب وزنی بر مبنای تئوری سیستم شبکه و سنجش جامع چند-هدفی با استفاده از آن فاکتورهای مختلف در لایه های مرتب شده مورد استفاده قرار گرفته است. شناسایی و طبقه‌بندی ارزیابی ریسک بر مبنای ساختار مدل سیستم تحلیل و طبقه‌بندی فاکتورهای انسانی (HFACS) صورت گرفته است. تجزیه و تحلیل با جمع‌آوری نظرات خبرگان برای تعیین وزن عوامل مهم حادثه‌ساز در چهار سطح مختلف سیستم کاری در معادن روباز انجام شده است. در سطوح مختلف، عوامل جو سازمانی، عملکرد نامناسب اصلاح عیوب، مدیریت منابع و خطای تصمیم‌گیری شاخصترین عوامل منجر به حوادث انسانی در معادن روباز شناسایی شده است.
یافته‌ها: وزن نرمال شده فاکتورهای مربوط به عوامل مختلف در هر کدام از سطوح چهارگانه مدل HFACS برای شناسایی ریسک‌های عوامل انسانی در صنعت معدنکاری روباز، با استفاده از فرآیند AHP محاسبه شده است. بر این اساس، تأثیر جو سازمانی، عملکرد نامناسب در اصلاح عیوب، وضعیت ذهنی و روحی کارکنان و خطاهای تصمیم گیری، در سطوح مختلف شاخص‌های ارزیابی از بیشترین درجه اهمیت برخوردار هستند.
نتیجه‌گیری: با استفاده از روش تحلیل فرآیند سلسله مراتبی نقش و اهمیت عوامل مختلف مؤثر بر ایمنی در معادن روباز در سطوح مختلف عوامل مدیریتی و سازمانی، عوامل سرپرستی و راهبری، عوامل پیشگیرانه و عوامل اجرایی مورد بررسی و نقش و اهمیت این عوامل مورد بحث قرار گرفته است. این تحلیل میتواند در زمینه استقرار و بهینه سازی نظام سیستم مدیریت ایمنی شامل تدوین خط مشی ها، سازماندهی، برنامه ریزی، ارزیابی و اجرای فعالیت ها به صورت ایمن نقش تعیین کنندهای ایفا نماید.
مواد و روش‌‌ها: در این بررسی، روش تحلیل فرآیند سلسله مراتبی (AHP) به عنوان یک روش مؤثر در تعیین ضرایب وزنی بر مبنای تئوری سیستم شبکه و سنجش جامع چند-هدفی با استفاده از آن فاکتورهای مختلف در لایه های مرتب شده مورد استفاده قرار گرفته است. شناسایی و طبقه‌بندی ارزیابی ریسک بر مبنای ساختار مدل سیستم تحلیل و طبقه‌بندی فاکتورهای انسانی (HFACS) صورت گرفته است. تجزیه و تحلیل با جمع‌آوری نظرات خبرگان برای تعیین وزن عوامل مهم حادثه‌ساز در چهار سطح مختلف سیستم کاری در معادن روباز انجام شده است. در سطوح مختلف، عوامل جو سازمانی، عملکرد نامناسب اصلاح عیوب، مدیریت منابع و خطای تصمیم‌گیری شاخصترین عوامل منجر به حوادث انسانی در معادن روباز شناسایی شده است.
یافته‌ها: وزن نرمال شده فاکتورهای مربوط به عوامل مختلف در هر کدام از سطوح چهارگانه مدل HFACS برای شناسایی ریسک‌های عوامل انسانی در صنعت معدنکاری روباز، با استفاده از فرآیند AHP محاسبه شده است. بر این اساس، تأثیر جو سازمانی، عملکرد نامناسب در اصلاح عیوب، وضعیت ذهنی و روحی کارکنان و خطاهای تصمیم گیری، در سطوح مختلف شاخص‌های ارزیابی از بیشترین درجه اهمیت برخوردار هستند.
نتیجه‌گیری: با استفاده از روش تحلیل فرآیند سلسله مراتبی نقش و اهمیت عوامل مختلف مؤثر بر ایمنی در معادن روباز در سطوح مختلف عوامل مدیریتی و سازمانی، عوامل سرپرستی و راهبری، عوامل پیشگیرانه و عوامل اجرایی مورد بررسی و نقش و اهمیت این عوامل مورد بحث قرار گرفته است. این تحلیل میتواند در زمینه استقرار و بهینه سازی نظام سیستم مدیریت ایمنی شامل تدوین خط مشی ها، سازماندهی، برنامه ریزی، ارزیابی و اجرای فعالیت ها به صورت ایمن نقش تعیین کنندهای ایفا نماید.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشي |
موضوع مقاله:
ایمنی
چکیده گسترده [HTML 25 KB] (202 دریافت)
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
حق تالیف (کپی رایت) برای مولفان محفوظ است.
صاحب امتیاز: دانشگاه علوم پزشکی همدان
ناشر: انتشارات دانشگاه علوم پزشکی همدان
شماره تماس مجله: 08138381645
شماره تماس ناشر: 08138380548
ایمیل مجله: johe@umsha.ac.ir
ایمیل ناشر: journals@umsha.ac.ir
