زمینه و هدف: جیوه یک آلاینده سمی با قابلیت تجمع ‎ پذیری زیستی بوده که اثرات مخربی بر محیط زیست و سلامت انسان دارد. تلاش‌های بسیاری برای حذف جیوه در محیط زیست انجام شده است. نانوذرات نقره یکی از موادی است که برای جذب جیوه و تشکیل آمالگام جیوه از پتانسیل بالائی برخوردار است. هدف از این مطالعه، حذف بخار جیوه از هوای مطب ‎ های دندان‌پزشکی با استفاده از یک سامانه پالایش گر مبتنی بر نانوذرات نقره می‌باشد.

  روش بررسی: در این مطالعه، ابتدا نانوذرات نقره بر روی بستری از جنس فوم پوشش داده شده، و ویژگی‌های شیمیائی و ساختاری آن با استفاده از روش‌های طیف‌سنجی UV-VIS-NIR و میکروسکوپ الکترونی روبشی ( SEM ) متصل به ط یف‌سنجی X-ray انتشار انرژی ( EDS ) تعیین گردید. سپس راندمان پالایشگر از نظر حذف بخار جیوه در شرایط شبیه ‎ سازی شده در آزمایشگاه و شرایط واقعی در مطب ‎ دندان‌پزشکی، توسط روش طیف‌سنجی جذب اتمی بخار سرد ( CVAAS ) مورد ارزیابی قرار گرفت.

  یافته‌ها: تصاویر SEM ، حاکی از سنتز نانوذرات نقره با اندازه nm ۳۰ ∼ در محلول‌ کلوئیدی، و توزیع یکنواخت و مناسبی از نانوذرات نقره پوشش داده شده بر فوم بود. طیف EDS مرتبط با SEM نیز وجود نانوذرات نقره پوشش داده شده بر فوم را تایید نمود. بین غلظت بخار جیوه در حالات خاموش ( µg.m^-۳ ۳۴۲/۰ ± ۴۳/۹) و روشن ( µg.m^-۳ ۰۳۱/۰ ± ۵۱/۰) بودن سامانه پالایش گر اختلاف معنی ‎ دار مشاهده شد. کارایی حذف جیوه سامانه پالایش گر نیز ۹۵% محاسبه گردید.

  نتیجه ‎ گیری : پالایش گر مبتنی بر فوم پوشش داده شده با نانوذرات نقره، به علت سهولت بهره‌برداری ، ظرفیت جذب عملیاتی بسیار کارآمد و مقرون به ‎ صرفه بودن، جهت حذف بخار جیوه از هوای مطب‌های دندان ‎ پزشکی از قابلیت بالائی برخوردار می‌باشد.

زمینه و هدف: در سال‎های اخیر، میزان استفاده از فناوری نانو در صنایع، و تعداد کارگران درگیر در فرآیندهای مختلف تحقیق، ساخت، تولید و دفع پسماندهای محصولات حاوی نانو مواد، رشد چشم‎گیری داشته، درحالی‎که علی‌رغم این افزایش، هنوز اطلاعات اندکی در رابطه با ریسک مواجهه شغلی با آن‏ها وجود دارد. لذا با توجه ‎‌به استفاده روزافزون نانو مواد در محیط‎های کار، انتخاب تکنیک و وسایل نمونه‎برداری، ویژگی مناسب و بررسی میزان اثربخشی آن‎‌ها جهت ارزیابی مواجهه شغلی با این ترکیبات از اهمیت زیادی برخوردار است.

روش بررسی: این مطالعه مروری، با تاکید بر نتایج تحقیقات موجود در زمینه روش‎ها و وسایل ارزیابی مواجهه با نانو ذرات در محیط‌های شغلی و عوامل و شرایط مختلف تاثیرگذار بر آن، با هدف معرفی روش‎ها و وسایل ارزیابی مواجهه شغلی با نانو ذرات، به صورت جستجو در منابع کتابخانه‎ای به انجام رسید.

یافته ها: نتایج تحقیق حاضر بر این واقعیت تاًکید دارد، که علی‌رغم کاربردهای فراوان فناوری نانو در محیط‌های کاری، هنوز روش بین‌المللی معتبر و استانداردی جهت ارزیابی مواجهه شغلی با نانو مواد وجود ندارد. نتایج همچنین نشان داد که به‎کارگیری وسایل و تجهیزات نوین، از طریق تعیین ویژگی نانو ذرات از نظر تعداد، غلظت جرمی و مساحت سطح، امکان ارزیابی مواجهه شغلی با نانو مواد را ‌فراهم نموده است. ضمناً از بین وسایل مذکور، دستگاه سنجش روبشی اندازه‎ ذره (SMPS) بیش‎ترین کاربرد را جهت سنجش تعداد و توزیع اندازه ذرات در تحقیقات داشته است.

نتیجه گیری: بررسی صحت و دقت وسایل و تجهیزات ارزیابی مواجهه با نانو ذرات، به عنوان موضوعاتی جهت انجام مطالعات آینده، می‌تواند در رسیدن به یک استاندارد مناسب و معتبر موثر واقع شود. 

مقدمه: کاربرد سوخت های فسیلی در پالایشگاه ها همواره احتمال بروز خطراتی چون حریق و انفجار را به همراه خواهد داشت. وقوع چنین حوادثی همواره آثار جدی بر منابع مالی و جانی داشته است. در همین راستا این مطالعه با ارزیابی پیامد حریق مخازن گاز متان با استفاده از تجزیه و تحلیل خطر و مدل سازی و ارزیابی پیامدهای احتمالی انجام شد.

روش بررسی: در راستای انتخاب بدترین سناریو، از روش تجزیه و تحلیل مقدماتی خطر PHA استفاده شد. سپس علل وقوع سناریو با کمک روش FTA تعیین گردید. در نهایت مدل سازی و ارزیابی پیامد وقوع سناریو انتخابی با استفاده از نرم افزار PHAST انجام گرفت.

یافته ها: بر اساس معیارهای مدنظر، حریق مخزن گاز متان V-۱۰۰ به عنوان بدترین سناریو در پالایشگاه انتخاب شد. درخت خطا سه عامل مکانیکی، انسانی و فرآیندی را در نشت گاز موثر نشان داد. با استفاده از مدل سازی پیامد، تشعشع حرارتی ناشی از حریق به عنوان پیامد اصلی وقوع حادثه در نظر گرفته شد. شرایط آب و هوایی و اندازه نشتی در فاصله تحت تاثیر تشعشع موثر بودند. در نهایت از معادلات پرابیت برای ارزیابی میزان خسارات انسانی حادثه استفاده گردید. حداکثر تعداد تلفات ناشی از حریق برابر با ۲۳ نفر بود.

نتیجه گیری: در این مطالعه مخزن گاز متان به عنوان کانون اصلی خطر معرفی شد. در همین راستا اجرای قوانین ایمنی، برطرف کردن نقایص مکانیکی در اسرع وقت، برگزاری دوره های آموزشی، اقدامات موثر در پیشگیری و اطفاء حریق در راستای کاهش تعداد تلفات پیشنهاد شد.

مقدمه: در شرایطی که پایش هوای محیط کار جهت تعیین میزان مواجهه کافی نباشد، اندازه گیری ترکیبات و برخی متابولیت ها در هوای بازدمی روش کاربردی جهت پایش بیولوژیکی محسوب می گردد. هدف از این تحقیق، تعیین ارتباط بین غلظت تتراکلرواتیلن در هوای بازدمی و میزان مواجهه فردی در شاغلین خشکشویی ها بود.
روش کار: در این مطالعه توصیفی مقطعی که در سال ۱۳۹۶ انجام پذیرفت، علاوه بر جمع آوری نمونه های هوای بازدمی و مواجهه فردی ۱۲ نفر از شاغلین، نمونه های هوای محیط کار خشکشویی ها نیز به طور همزمان مورد بررسی قرار گرفت. اندازه‌گیری تتراکلرواتیلن در هوای بازدمی از طریق تلفیق روش های ۱۰۰۳ و  ۳۷۰۴ NIOSH  و بعد از بهینه سازی پارامترهای تجزیه، با استفاده از دستگاه گازکروماتوگراف مجهز به آشکارساز یونش شعله‌ای (FID) انجام گرفت.
یافته‌ها: در این مطالعه، سطوح مواجهه فردی شاغلین بالاتر از حدود مجاز شغلی پیشنهادی (OEL-TWA‌)، و غلظت تتراکلرواتیلن در هوای بازدمی نیز از شاخص بیولوژیکی مواجهه (BEI) ملی کشور بیشتر بود. نتایج مطالعه نشان داد در سطح معنی داری ۰۵/۰، بین غلظت تتراکلرواتیلن در هوای بازدمی و میزان مواجهه فردی ارتباط معنی داری وجود دارد (۰/۰۴۶= p و ۰/۶۶=r). همچنین ارتباط معنی داری بین غلظت هوای محیطی با غلظت هوای بازدمی (۰/۰۰۳= p و ۰/۵۹=r) و سطوح مواجهه فردی (۰/۰۰۱= p و۰/۹۱=r) به دست آمد.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که اندازه گیری تتراکلرواتیلن در هوای بازدمی، به عنوان یک نشانگر زیستی غیر تهاجمی جهت ارزیابی مواجهه شغلی در خشکشویی ها دارای اعتبار کافی است. همچنین در صورت بهینه سازی شرایط تجزیه ای دستگاه GC-FID و تلفیق روش‌های ۱۰۰۳ و ۳۷۰۴ NIOSH می توان غلظت تتراکلرواتیلن در هوای بازدمی را با حساسیت قابل قبولی اندازه گیری نمود.