چکیده

زمینه و هدف: تامین روشنایی مطلوب و ارگونومیک در محیط کار تاثیر قابل توجهی در کاهش عوارض بینایی و بهبود کارایی و بهره­&zwjوری کارکنان دارد. هدف این مطالعه ارزیابی سامانه روشنایی و امکان سنجی بهبود آن جهت تامین روشنایی مطلوب در کارگاه خدمات فنی پالایشگاه چهارم گاز پارس جنوبی است.

روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، ابتدا شرایط محیطی کارگاه مورد بررسی قرار گرفت و با تهیه نقشه کارگاه شدت روشنایی در اوقات شب و روز در 216 نقطه اندازه گیری گردید. علاوه براین با استفاده از نرم افزار محاسبات روشنایی  DIALux 4.12  با در نظر گرفتن شرایط فعلی، شدت روشنایی کارگاه برآورد گردید. با توجه به حدود مجاز کشوری برای تامین میانگین شدت روشنایی 250 لوکس در کارگاه و با در نظر گرفتن چراغ‌های موجود، راهکارهای مختلف اجرایی سهل اولوصول، زود بازده و کم هزینه امکان سنجی گردید. با استفاده از محاسبات نرم افزار، میزان تاثیر هر یک از راهکارهای پیشنهادی در بهبود شدت روشنایی مورد پیش بینی قرار گرفت.

یافته­ ها: نتایج نشان داد میانگین شدت روشنایی کارگاه در شب 6/50±160 لوکس و در روز 5/71±197 لوکس است که با نتایج برآورد شدت روشنایی از طریق نرم افزار همخوانی داشت. بر اساس نتایج بدست آمده ، سیستم روشنایی مصنوعی معیوب و نیازمند اصلاح تشخیص داده شد. نتایج نشان داد با اجرای راهکارهای پیشنهادی بر مبنای پیش بینی نرم افزار می توان شدت روشنایی کارگاه را به حداقل  260  الی حداکثر 405 لوکس افزایش داد.

نتیجه­ گیری: نتایج مطالعه تاکید نمود که اجرای راهکارهای ساده و کم هزینه می‌تواند تاثیر قابل ملاحظه ای را در بهبود و تامین روشنایی مطلوب و ارگونومیک در کارگاه‌ها ایجاد نماید. همچنین استفاده از ابزار های تخصصی محاسباتی  توسط کارشناسان و طراحان می تواند انجام امکان سنجی های قابل اطمینان را تسهیل نماید.