۱۹ نتیجه برای میرزایی
مصطفی میرزایی علی‌آبادی، قاسم نادری، سید جمال‌الدین شاه طاهری، عباس رحیمی فروشانی، مهدی جهانگیری،
دوره ۱، شماره ۲ - ( تابستان ۱۳۹۳ )
چکیده
زمینه وهدف: مواجهه پوستی کارگران با مواد شیمیایی می‌تواند منجر به اختلالات و بیماری‌های شغلی ازجمله بیماری‌های پوستی و مسمومیت گردد. این مطالعه باهدف بررسی ویژگی‌های نفوذپذیری نانو کامپوزیت XNBR - نانو خاک رس به عنوان یک ماده جدید جهت ساخت دستکش‌های حفاظتی برای کارگران انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه ابتدا دستکش‌های نانو کامپوزیتی در غلظت‌های ۰، ۳، ۶ و۹ قسمت از نانو خاک رس به ازای هر ۱۰۰ قسمت از لاستیک تهیه شد و سپس با استفاده از آزمون تورم ویژگی‌های نفوذپذیری دو حلال اتیل استات و تتراکلریدکربن در دستکش‌ها تعیین گردید.
یافته‌ها: نتایج نشان داد مکانیسم جذب این دو حلال در نمونه‌های این نانو کامپوزیت فیکین بوده و ضریب نفوذپذیری اتیل استات در نمونه‌های نانو کامپوزیت بیشتر از تتراکلریدکربن است. همچنین اضافه کردن نانو خاک رس به پلیمر XNBR ضریب نفوذ را نسبت به ضریب حلالیت بیشتر کاهش می‌دهد و متفاوت‌ترین میزان کاهش ضریب نفوذپذیری در نمونه نانو کامپوزیتی XNBR۳ به دست آمد.
نتیجهگیری: نتایج این مطالعه، استفاده از این فن‌آوری را در ساخت دستکش‌های حفاظتی جهت حفاظت مؤثر در مواجهه پوستی را تأیید نمود.
مصطفی میرزایی علی آبادی، ایرج محمد فام، صفورا کریمی،
دوره ۲، شماره ۱ - ( بهار ۱۳۹۴ )
چکیده
زمینه و هدف : خطاهای انسانی نقش قابل ملاحظه‌ای را در بروز حوادث صنعتی دارند. یکی از عملیات های مهم مستعد خطای انسانی در معادن، عملیات آتش باری می باشد. به همین منظور هدف از این مطالعه شناسایی و ارزیابی ریسک خطاهای انسانی درعملیات آتش باری یک معدن سنگ آهن می باشد.
روش بررسی : مطالعه ی حاضر، مطالعه مورد پژوهی از نوع پژوهش کیفی می باشد که به منظور شناسایی و ارزیابی خطای انسانی شغل آتش باری در یک معدن انجام شد. با مشاهده مستقیم فعالیت ها و اسناد، زیروظایفی انتخاب و با روش تجزیه و تحلیل سلسه مراتبی، وظایف شغلی تحلیل شدند و نتایج در قالب چارت های وظایف شغلی ارایه گردید. انواع خطاهای انسانی ممکن در مراحل کاری وظایف، شناسایی شده و با روش نظام یافته پیش بینی وکاهش خطای انسانی SHERPA بررسی شدند. در پایان راهکار های کنترلی مناسب برای کاهش ریسک خطا ها ارائه شد.
یافته ها : نتایج نشان داد از مجموع ۴۲ خطای مورد شناسایی، ۱۱/۰ ریسک غیر قابل قبول، ۴۲/۰ نامطلوب، ۴/۰ قابل قبول ولی نیازمند تجدید نظر و ۰۴/۰ قابل قبول و بدون نیاز به تجدید نظر پیش بینی شده اند . علاوه براین خطاها شامل ۵۵ درصد خطای عملی، ۱۴ درصد خطای بازیابی، ۲۱ درصد خطای چک کردن، ۶ درصد خطای گزینش و ۶/۱ درصد خطای ارتباطی می باشد.
نتیجه گیری : بیشترین درصد خطاها از نوع عملکردی و کمترین درصد خطاها از نوع ارتباطی بود. برای کاهش وقوع هر خطای شناسایی شده و محدود کردن پیامدهای ناشی از آن ها، اقدامات کنترلی مناسب در قالب طراحی فهرست بازبینی، نظارت، استفاده از وسایل حفاظت فردی مناسب، آموزش و تصویب قوانین و دستورالعمل ها مفید و موثر می باشد.
محمد حاجی اکبری، ایرج محمد فام، محمد عمید، مصطفی میرزایی علی آبادی،
دوره ۲، شماره ۳ - ( پاییز ۱۳۹۴ )
چکیده
زمینه و هدف: خطای انسانی یکی از دلایل اصلی بروز حوادث می‌باشد. با توجه به غیرقابل‌اعتماد بودن عنصر انسانی در سیستم های ایمنی و همچنین ماهیت بحرانی عملیات مین زدایی، مطالعه حاضر باهدف شناسایی، ارزیابی و مدیریت خطاهای انسانی در عملیات مین زدایی صورت گرفت.
روش بررسی: این پژوهش در میان کارکنان مین زدایی یکی از کارگاههای مین زدایی در مناطق جنگی غرب کشور انجام گرفت. پس از آشنایی با روشها و ابزارهای عملیات پاک‌سازی میادین مین و همچنین دستورالعملهای مرتبط با آن، وظایف شغلی مورد مطالعه با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی شغل تحلیل گردید. برای شناسایی و ارزیابی از تکنیک تحلیل رویداد انسانی (ATHEANA) استفاده شد.
یافته ها: عملیات مین زدایی از چهار وظیفه اصلی شناسایی عمومی، شناسایی فنی، کندو کاو و خنثی‌سازی تشکیل شده است. چهار دلیل اصلی حوادث در این عملیات، عبور از روی مین، جا ماندن مین، خطا در خنثی‌سازی و انفجار محیطی برای انفجار مین شناسایی شد. احتمال کل خطای انسانی در عملیات پاک‌سازی معادل ۰۱۰/۰ محاسبه گردید.
نتیجه گیری: مهمترین عوامل ایجادکننده خطای انسانی در عملیات مین زدایی شامل تجهیزات حفاظت فردی نامتناسب، ویژگی‌های شخصیتی افراد و همچنین زمان در دسترس ناکافی اشاره کرد. به منظور کاهش احتمال خطای انسانی عملیات مین زدایی، میبایست به کاهش عوامل ذکرشده پرداخته شود.
مصطفی میرزایی علی آبادی، ایرج محمدفام، احمدرضا احمدی گهر،
دوره ۴، شماره ۴ - ( زمستان ۱۳۹۶ )
چکیده
مقدمه: اکتشاف و توسعه صنایع نفت و گاز همواره با ریسک های متعددی از قبیل تلفات نیروی انسانی، آلودگی های زیست محیطی و ازبین رفتن تجهیزات ومنابع همراه است. یکی از مهمترین و پرهزینه‌ترین خطرات صنعت حفاری در زمینه نفت و گاز، خطر فوران چاه‌های نفت و گاز است. فوران چاه می‌تواند به پیامدهای جبران‌ناپذیری از قبیل انفجار، تلفات شدید انسانی و فجایع زیست‌محیطی منجر گردد. آنالیز ریسک یکی از مهمترین ابزارهای ارزیابی خطرات، طراحی اقدامات کاهشی خطر و افزایش سطح ایمنی در این صنایع است. در همین راستا مطالعه حاضر با هدف شناسایی و آنالیز علل ریشه ایی منجر به سیلان و وقوع فوران درچاه‌های اکتشافی نفت و گاز، با استفاده از تکنیک آنالیز پاپیونی BTA و رویکرد شبکه بیزین BN در بخش ساحلی صنعت حفاری ایران انجام گرفت.
روش کار: در این مطالعه به منظور شناسایی و ارزیابی رویدادهای پایه دخیل در بروز سیلان (Kick) از آنالیز درخت خطا (FTA) و برای ارزیابی لایه های ایمنی کنترل کننده فوران و همچنین پیامدهای احتمالی ناشی از سیلان از جمله رخداد فوران از آنالیز درخت رویداد(ETA) استفاده گردید. سپس با ترکیب روش های FTA و ETA بوسیله تکنیک پاپیونی Bow Tie Analysis (BTA) سناریو های احتمالی حادثه و همچنین پیامدهای ناشی از رخداد سیلان شناسایی شد. در نهایت با استفاده از شبکه بیزین BN میزان احتمال فوران و سایر پیامد های حاصل از وقوع سیلان درچاه محاسبه گردید.
یافته‌ها: بر اساس نتایج بدست آمده درمجموع ۲۴ علت یا نقص (رویداد پایه) در بروز رویداد اصلی یا همان سیلان دخالت دارند. همچنین ۷ لایه کنترلی در پیشگیری از وقوع فوران شناسایی گردید. رویداد های پایه همراه با احتمالات رخداد و میزان اهمیت هریک در سمت چپ و پیامدهای بعد از رویداد اصلی همراه با احتمالات رخداد هریک در سمت راست دیاگرام BTA مشخص گردید. احتمال وقوع رویداد اصلی (سیلان) و پیامد نهایی(فوران) به ترتیب ۹ ×۱۰-۲ و ۳,۵ ×۱۰-۵ محاسبه شد.
نتیجهگیری: بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، ورود به لایه پرفشار در سازند حفاری و کاهش فشار ته چاهی به‌عنوان مهمترین علل ریشه ای در ایجاد سیلان شناخته شده اند. همچنین از بین لایه های کنترلی فوران تشخیص به موقع سیلان و عملکرد صحیح سیستم فوران گیر سرچاهی (BOP) Blowout Preventer ، مهمترین نقش را در پیشگیری از وقوع فوران ایفا می کنند.
صفورا کریمی، مصطفی میرزایی علی آبادی، طاهره اسکندری، مریم رستمی اقدم شندی، ملیحه کلاهدوزی، محسن یزدانی اول، ایرج محمدفام،
دوره ۵، شماره ۱ - ( بهار ۱۳۹۷ )
چکیده
مقدمه: هرچند پیشرفت های روز افزون در زمینه ی تکنولوژی، به شدت از حضور فیزیکی نیروی انسانی در محیط های کاری کاسته است ولی با تعریف جایگاه جدید، هنوز در بسیاری از محیط های کاری نیروی انسانی با اهمیت ترین و در عین حال بحرانی ترین عنصر در سیستم های کاری محسوب می شود. بروز کوچکترین خطای انسانی در قالب رفتارهای ناایمن در بسیاری از محیط های صنعتی می تواند به حادثه ای فاجعه بار منتهی شود.
روش بررسی: مطالعه حاضر، مطالعه مورد پژوهشی از نوع پژوهش کیفی بود که به منظور شناسایی و ارزیابی خطای انسانی کلیه مشاغل معدن مربوطه در سال ۱۳۹۴ انجام شد. در بخش اول این پژوهش،آنالیز وظایف شغلی با استفاده از تکنیک تجزیه تحلیل وظایف شغلی سلسله مراتبی (H.T.A) انجام گرفت. در بخش دوم، با استفاده از تواناییهای تکنیک تحلیل رویداد انسانی (ATHEANA)، رویدادهایی که در صورت بروز خطای انسانی به وجود می آمدند، شناسایی شد.
یافته ها: با انجام تکنیکHTA مشخص شد عملیات معدن کاری از ۹ وظیفه اصلی تشکیل شده است، که انفجار در معدن، به عنوان سناریو اصلی تحت آنالیز قرار گرفت. مقدار احتمال خطا برای هر یک از رویدادهای پایه با توجه به دستورالعمل تکنیک ATHEANA، مقدار ۰/۰۰۱ در نظر گرفته شد. با توجه به این که تعداد ۱۳ رویداد پایه وجود دارد و احتمال بروز هرکدام ۰/۰۰۱ پیش بینی شده است، در نهایت مقدار احتمال خطای انسانی در عملیات معدن کاری مقدار ۰/۰۱۳ محاسبه گردید.
نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که انفجار در معدن دارای ۵ زیر وظیفه است که ایجاد جرقه در اثر فتیله سیگار و گیر کردن دست در دستگاه هنگام نصب سرمته و نامناسب بودن سایز و جنس به ترتیب با احتمالات نقص ۰/۰۰۴ و ۰/۰۰۳ بیشترین احتمال خطا را دارا می باشند. بنابراین توصیه میشود مدیران و مسئولان به منظور حفظ سلامت این قشر از جامعه در جهت کاهش ریسک این خطاها اقدامات لازم را لحاظ نمایند.
مصطفی میرزایی علی آبادی، رضا اسمعیلی، ایرج محمدفام، مریم اشرفی،
دوره ۶، شماره ۳ - ( پاییز ۱۳۹۸ )
چکیده
سابقه و هدف: عملیات بازرسی خطوط لوله (PIG: Pipeline Inspection Gauges) که عملیات پیگرانی نامیده میشود، یک روش نظارت آنلاین برای حفظ ساختار و عملکرد خط لوله در شرایط سالم و ایمن می‌باشد. این عملیات نیاز به تعامل زیاد انسان و ماشین دارد؛ از این رو نسبت به خطاهای انسانی حساس بوده و این امر می‌تواند منجر به عواقب فاجعه‌باری از جمله مرگ افراد شود.
مواد و روشها: مطالعه توصیفی حاضر به‌منظور برآورد احتمال خطای انسانی در عملیات پیگرانی در یک شرکت انتقال گاز در ایران انجام شد. ابتدا تجزیه و تحلیل سلسله‌مراتبی وظیفه ( Hierarchical Task AnalysisHTA:) از طریق پیاده‌روی، مشاهده وظایف عملیات پیگرانی و انجام مصاحبه با اپراتورهای شاغل در این عملیات انجام شد. در ادامه برای ارزیابی احتمال خطای انسانی، روش واکاوی ریسک خطاهای انسانی (Standardized Plant Analysis Risk Human Reliability AnalysisSPAR-H:) مورد استفاده قرار گرفت.
یافته‌ها: در پژوهش حاضر روش SPAR-H در عملیات پیگرانی پیاده‌سازی شد و میانگین احتمال بروز خطای انسانی معادل ۲۱۸/۰ محاسبه گردید. شایان ذکر است که میانگین احتمال بروز خطای انسانی در زیروظیفه "بازکردن شیر بای‌پس به‌منظور کاهش فشار" به‌عنوان زیروظیفه‌ای با حداکثر احتمال خطای انسانی (۸۴۱/۰) شناخته شد.
نتیجهگیری: روش SPAR-H یک ابزار مفید و کاربردی برای متخصصان به‌منظور محاسبه احتمال بروز خطای انسانی است. براساس نتایج مطالعه حاضر برخی از اقدامات پیشگیرانه به‌منظور کاهش احتمال بروز خطای انسانی پیشنهاد گردید که عبارت بودند از: استفاده از دستورالعملهای واضح و مشخص برای انجام عملیات و اتوماسیون‌سازی فرایندهای ارسال و دریافت توپک پیگرانی.
مصطفی پرچمی محمود، مصطفی میرزایی علی آبادی، امید کلات پور،
دوره ۷، شماره ۱ - ( بهار ۱۳۹۹ )
چکیده
سابقه و هدف: با افزایش جمعیت شهرها، بروز حوادث شهری گسترده‌تر از گذشته در حال رخ دادن می‌باشد. یکی از مهمترین این حوادث، حریق مسکونی است. عملیات پاسخ به حوادث آتش‌سوزی با ریسک‌های جدی و ناشناخته برای اعضای تیم پاسخ همراه می‌باشد. در این مطالعه سعی شده است با استفاده از روش تجزیه و تحلیل الزامات وظایف و آموزش تیم‌های پاسخ اضطراری، فعالیت‌های بحرانی تیم‌های پاسخ شناسایی شده و نیازمندی‌های مهارتی آن‌ها مشخص گردد.
مواد و روشها: مطالعه حاضر در ارتباط با ۱۰ ایستگاه آتش‌نشانی در شهر همدان انجام شد. با مطالعه سناریوهای مختلف عملیاتی و مشورت با متخصصان، از بین سناریوهای مختلف، آتش‌سوزی مسکونی انتخاب گردید. این عملیات بر مبنای تجزیه و تحلیل سلسله‌مراتبی تحلیل شد و برای وظایف نهایی، شاخص‌های پتانسیل افت مهارت، اثربخشی تمرین، حساسیت وظیفه و سطح کار گروهی وظایف مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها: از بین ۱۲۶ وظیفه در سناریوی اطفای حریق منازل مسکونی، ۵۴ وظیفه بیشترین پتانسیل افت مهارت و عملکرد کلی تیم را داشتند و ۷۱ وظیفه بیشترین سطح پشتیبانی از عملکرد کلی تیم را شامل می‌شدند. ایمن‌سازی محیط حادثه با همکاری سایر سازمان‌ها دارای بیشترین سطح آسیب‌پذیری بود.
نتیجهگیری: با توجه به تنوع سناریوها و وظایف تیم‌های آتش‌نشانی، برخی از وظایف نسبت به افت مهارت پتانسیل بالاتری دارند؛ از این رو لازم است با استفاده از روش‌های نظام‌مند، وظایف مستعد افت مهارت شناسایی و تحلیل شده و اقدامات لازم جهت جلوگیری از افت مهارت در ارتباط با آن‌ها صورت گیرد.
مصطفی میرزایی علی آبادی، سمانه خورشیدی کیا،
دوره ۷، شماره ۲ - ( تابستان ۱۳۹۹ )
چکیده
سابقه و هدف: خطای انسانی شایع‌ترین دلایل حوادث ناشی از راهبری جرثقیل‌ها در صنعت ساخت و ساز می‌باشد. خطاهای اپراتور که ناشی از عوامل مختلفی در حین عملیات باربرداری توسط جرثقیل می‌باشد (SLIM: Success Likelihood Index Model)، به عنوان روشی ساده و موثر برای ارزیابی احتمال خطای انسانی کاربرد دارد.
مواد و روشها: در این مطالعه از روش SLIM جهت ارزیابی و مدیریت احتمال خطای انسانی در عملیات باربرداری توسط جرثقیل‌های برجی استفاده شد. پس از تشکیل تیم متخصص، عوامل شکل‌دهنده مؤثر بر خطاهای مورد نظر در عملیات جرثقیل‌ها شناسایی شدند. سپس میزان نرخ و وزن این عوامل تعیین گردید و در انتها با محاسبه SLI (Success Likelihood Index) کل، میزان احتمال خطای انسانی برای هر خطا محاسبه شد.
یافته‌ها: ابتدا شش PSF (performance shaping factor) تأثیرگذار بر راهبری جرثقیل‌های برجی توسط متخصصین تعیین شد. از میان PSF های شناسایی شده، آموزش بیشترین تأثیر را بر ایجاد احتمال خطای انسانی داشت. با محاسبه احتمال خطای انسانی براساس SLI های محاسبه شده، مشخص گردید که خطاهای برخورد با موانع، لمس خطوط برق و واژگون شدن جرثقیل، بیشترین HEP (Human Error Probability) را به ترتیب با مقادیر ۲-۱۰×۱,۷۰، ۲-۱۰×۱,۶۹ و ۲-۱۰×۱,۶۲ به خود اختصاص داده‌اند.
نتیجهگیری: نتایج مطالعه حاضر نشان دادند که بیشترین احتمال خطای انسانی در عملیات باربرداری جرثقیل‌ها مربوط به خطای برخورد با موانع می‌باشد. همچنین مؤثرترین PSF ها در ایجاد خطا، آموزش، شرایط، ابزار و تجربه هستند؛ از این رو با ارائه راه‌کارهایی همچون برنامه‌ریزی و برگزاری دوره‌های آموزشی مداوم، به‌روزرسانی دستورالعمل‌ها و تعیین افرادی با تجربه کاری بالا به عنوان اپراتور جرثقیل می‌توان قابلیت اطمینان و ایمنی کلی عملیات باربرداری را افزایش داد.
نفیسه نصیرزاده، مهران نظرپرور، داوود محمودی، امیر علی عالیش زاده، وحید میرزایی،
دوره ۸، شماره ۱ - ( بهار ۱۴۰۰ )
چکیده
سابقه و هدف: در سراسر دنیا، رفتارهای انحرافی از جمله خشونت در محیط کار به طور فزاینده‌ای به عنوان یک بحران جدی شناخته میشود که منجر به تنش‌های روحی ـ روانی شده و می‌تواند باعث کاهش رضایتمندی در شغل و روابط اجتماعی گردد. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل فردی و شغلی مؤثر در بروز خشونت شغلی در کارکنان صنایع مختلف استان آذربایجان شرقی انجام شد.
مواد و روشها: مطالعه مقطعی حاضر که از نوع توصیفی ـ تحلیلی می‌باشد، در سال ۱۳۹۷ انجام شد. جامعه مورد بررسی، کارکنان پنج صنعت (تولید شکلات، صنایع غذایی، لوازم بهداشتی، فولاد و کشت ـ صنعت) در استان آذربایجان شرقی بودند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه محقق‌ساخته‌ای بود که بر پایه اطلاعات پرسشنامه‌های استاندارد سازمان جهانی کار و سازمان جهانی بهداشت تهیه گشته و روایی و پایایی آن تأیید گردیده بود. داده‌ها پس از وارد شدن به نرم‌افزار SPSS ۲۲ با استفاده از آزمون‌های کای دو و آنالیز واریانس مورد ارزیابی قرار گرفتند.
یافته‌ها: در تمامی صنایع، خشونت کلامی با فراوانی ۴۶/۶ درصد رایج‌ترین نوع خشونت بود. علاوه‌براین، عوامل داخل سازمانی نقش مهمی در بروز خشونت داشتند. بر مبنای تحلیل آماری، رابطه معناداری بین خشونت با مراجعه به روان‌پزشک (۰/۰۰۵P=)، جنسیت (۰/۰۰۱P=) و شیفت کاری (۰/۰۰۱P=) به دست آمد.
نتیجهگیری: با توجه به شیوع خشونت کلامی بالا به نظر می‌رسد میبایست تمهیداتی در جهت کاهش آن به کار گرفته شود؛ از این رو پیشنهاد می‌گردد برنامه‌ریزی و اجرای مداخلات ارگونومیکی و روان‌شناسی به منظور کاهش شرایط محیطی استرس‌زا و پیشگیری از خشونت در میان کارکنان صورت گیرد.
احمد مهری، سید ابوالفضل ذاکریان، میلاد عباسی، رمضان میرزایی، فاروق محمدیان، جواد ساجدی فر،
دوره ۸، شماره ۱ - ( بهار ۱۴۰۰ )
چکیده
سابقه و هدف: آمار تصادفات جاده‌ای و تلفات ناشی از آن در ایران به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای زیاد است. چراغ خودروها به‌ویژه در جاده‌های دوطرفه باعث ایجاد خیرگی در رانندگان طرف مقابل میشود. این مطالعه با هدف تعیین سطح خیرگی آزاردهنده چراغ خودروها و تأثیرات برخی متغیرها در ایجاد خیرگی آزاردهنده انجام شد.
مواد و روشها: بدین منظور شدت روشنایی در سطح چشم رانندگان اندازه‌گیری شد و با استفاده از مدل اشمیت ـ کلاوزن و بیندلز میزان خیرگی آزاردهنده ناشی از چراغ خودروها با استفاده از مقیاس عددی دی‌بور و با درنظرگرفتن فاصله جانبی بین دو وسیله نقلیه، فاصله طولی بین دو وسیله نقلیه و درخشندگی زمینه سطح جاده تعیین شد.
یافته‌ها: در خودروها در حالت نورپایین از فواصل ۱۰۰ متری تا ۵۰ متری دستگاه لوکس‌متر هیچ‌گونه روشنایی را ثبت نکرد. در حالت نوربالا نیز از فاصله ۱۰۰ متری با کاهش فاصله طولی بین دو خودرو، سطح خیرگی آزاردهنده به‌طور تدریجی افزایش می‌یافت. افزایش سطح خیرگی برای خودروی سمند تا ۳۰ متری، پراید صبا GTX تا ۲۰ متری و پراید ۱۳۱SL، مگان و پژو پارس تا ۱۰ متری و همچنین پژو ۴۰۵ بسته به درخشندگی زمینه تا ۱۰ و ۲۰ متری ادامه داشت و از این فواصل به بعد سطح خیرگی آزاردهنده کاهش می‌یافت.
نتیجهگیری: فاصله جانبی بین خودروها، تنظیم‌بودن جهت و ارتفاع چراغ خودروها، ولتاژ لامپ و نوع لامپ خودرو در ایجاد خیرگی تأثیرگذار است که با تغییراتی در طراحی جاده‌ها و سیستم روشنایی وسایل نقلیه قابل کاهش است.
مصطفی میرزایی علی آبادی، طالب عسکری پور، حامد آقائی،
دوره ۸، شماره ۲ - ( تابستان ۱۴۰۰ )
چکیده
سابقه و هدف: بررسی سیستماتیک حوادث در سیستم‌های فنی ـ اجتماعی مانند صنعت معدن در کاهش حوادث اهمیت دارد. در این مطالعه قصد داریم ارتباط میان عوامل انسانی مشارکت‌کننده در حوادث معدن را با رویکرد سیستماتیک بررسی کنیم.
مواد و روشها: به‌منظور انجام این پژوهش، حوادث رخ‌داده در یک مجتمع بزرگ معدن سنگ آهن واقع در جنوب کشور در یک دورۀ ۷ ساله جمع‌آوری و سپس مهمترین حوادث غربال شد. با کمک تیم تحلیل حادثه و بر اساس چارچوب تجزیه‌وتحلیل عوامل انسانی و طبقه‌بندی آن، عامل هر حادثه شناسایی و طبقه‌بندی شد. در مجموع داده‌های مربوط به ۱۵۴ حادثه جمع‌آوری شد. در ادامه، داده‌ها با استفاده از رگرسیون لجستیک در نرم‌افزار SPSS نسخه ۱۶ تحلیل شد.
یافته‌ها: خطاهای مبتنی بر مهارت بیشترین فراوانی را در بین اعمال ناایمن به خود اختصاص داد. نواقص محیط فیزیکی، طراحی نامناسب عملیات و فرایندهای سازمانی بیشترین فراوانی شناسایی در عوامل سازمانی حوادث منتخب بودند. در کل سیستم، وجود برخی نواقص در سطوح بالایی، نقص در سطح پایین‌تر را پیش‌بینی می‌کرد که شامل جوّ سازمانی و نظارت ناکافی، فرایندهای سازمانی و طراحی نامناسب عملیات، نظارت ناکافی و محیط فیزیکی، طراحی نامناسب عملیات و محیط فیزیکی بود.
نتیجهگیری: خطاهای مبتنی بر مهارت، مشکلات نظارتی و فرایندهای سازمانی جزء نواقص با فراوانی زیاد در ایجاد حوادث در صنعت معدن هستند. تحلیل ارتباط میان فاکتورهای علیتی در سطوح مختلف در اتخاذ استراتژی‌های مناسب برای کاهش حوادث اهمیت دارد.
سمیرا میرزایی طوسی، بهرام کوهنورد، زهرا زمانیان،
دوره ۸، شماره ۲ - ( تابستان ۱۴۰۰ )
چکیده
سابقه و هدف: اهمیت بررسی نوبت‌کاری به‌ویژه در بخش بهداشت و درمان از پیامدهای زیانبار و جبران‌ناپذیری است که به آن نسبت داده میشود. نوبت‌کاری به‌ویژه شب‌کاری باعث خستگی و متعاقباً اثرات سوء بر سلامتی، هوشیاری و عملکرد میشود. مطالعه حاضر با هدف بررسی نوبت‌کاری و بار کاری ذهنی بر خستگی پرستاران بخش‌های مراقبت ویژه انجام شد.
مواد و روشها: در این مطالعه تحلیلی و مقطعی ۱۴۴ پرستار بخش‌های مراقبت ویژه در سه بیمارستان شهر شیراز به‌صورت نمونه‌گیری سرشماری شرکت کردند. مقیاس‌های خستگی ذهنی SP (Samn-Perelli) و بار کاری ذهنی ناسا به مدت ۲ هفته در ابتدا و انتهای هر شیفت کاری تکمیل شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد میزان خستگی ذهنی و بار کاری ذهنی با نوع شیفت‌های کاری ارتباط معنادار دارد (۰,۰۵P<). همچنین بین میانگین ساعت خواب طی دو هفته گذشته (۰,۰۱P<، ۰,۲۴-r=)، میانگین خستگی ذهنی و بار کاری ذهنی (۰,۰۱ P<، ۰,۲۵r=)، عدم بهره‌مندی از اوقات فراغت (۰,۰۱P<، ۰,۲۲-r=)، و داشتن برنامه ورزشی منظم (۰,۰۱ P<، ۰,۳-r=) با خستگی ذهنی ارتباط معنادار داشت.
نتیجهگیری: بار کاری ذهنی و برنامه نوبت‌کاری بر خستگی پرستاران بخش‌های مراقبت ویژه تأثیرگذار است. به نظر می‌رسد عواملی دیگری نیز بر خستگی پرستاران تأثیرگذار است. لازم است مطالعات بیشتری در زمینه بررسی اثر عوامل مرتبط با سبک زندگی و فردی و اثر آن بر خستگی انجام شود.
فرزانه ملابهرامی، کامران نجفی، حامد آقائی، مصطفی میرزایی علی آبادی،
دوره ۸، شماره ۳ - ( پاییز ۱۴۰۰ )
چکیده
سابقه و هدف: حوادث شغلی ناشی از برق پنجمین علت مرگ‌های شغلی شناخته شده‌اند. یکی از علل عمده حوادث شغلی خطاهای انسانی است. به همین دلیل نقش انسان به‌عنوان یک عامل حادثه بسیار مهم است و باید این نقش در ارزیابی و تحلیل خطر در نظر گرفته شود. هدف این مطالعه ارائه روش ارزیابی خطای انسانی Fuzzy-HERAT است که با کمک آن می‌توان با استفاده از نظرات متخصصان، احتمال کمّی خطای انسانی را در شغل ایمن‌سازی شبکه‌های برقی برآورد کرد.
مواد و روشها: ابتدا وظایف موجود در سیستم توزیع برق با استفاده از روش HTA(Hierarchical Task Analysis) تحلیل شد. در گام بعد، عدد احتمال خطای عمومی آن وظیفه و سپس شرایط به‌وجودآورنده خطا برای هر وظیفه مشخص شد. سپس قضاوت کلامی متخصصان مرتبط در خصوص هر EPCگرفته شد و این نظرات کلامی با استفاده از روش فازی به کمّی تبدیل و سپس احتمال خطای انسانی کل برای هر وظیفه محاسبه شد. درنهایت وظایف بر اساس احتمال خطای انسانی اولویت‌بندی شد.
یافته‌ها: با انجام روش HTA مشخص شد عملیات ایمن‌سازی شبکه‌های برق از پنج وظیفه اصلی تشکیل شده است. با انجام روش Fuzzy-Heart، وظیفه قطع جریان برق بیشترین احتمال خطای انسانی را به خود اختصاص داد.
نتیجهگیری: نتایج نشان داد روش Fuzzy-Heart ارائه‌شده، به‌طور موفقیت‌آمیزی در برآورد احتمال کمّی خطای انسانی به کار گرفته شده است. روش پیشنهادی شرایط به‌وجودآورنده خطا را شناسایی و سهم تأثیر مربوط به هر کدام از این شرایط را برآورد می‌کند.
علی فردی، مصطفی میرزایی علی آبادی، امید کلات پور، مریم فرهادیان،
دوره ۹، شماره ۳ - ( پاییز ۱۴۰۱ )
چکیده
سابقه و هدف: دستورالعملهای اجرایی به‌عنوان راهنمایی برای انجام وظایف در صنایع مورد توجه است. این مطالعه با هدف شناسایی عوامل تأثیرگذاری در افزایش کاربردپذیری دستورالعملهای اجرایی انجام شد.
مواد و روشها: در این مطالعه مشاهده‌ای-تحلیلی از راهنماها، کتاب‌ها و مطالعات در زمینه دستورالعملهای اجرایی برای شناسایی عواملی استفاده شد که در بهبود کاربردپذیری و تمایل کاربران به استفاده از آن‌ها کاربرد دارند. این عوامل در چهار گروه اصلی دسته‌بندی شد. به‌منظور بررسی و حصول اطمینان از کارآمدی این عوامل، یک مطالعه دلفی انجام شد. تحلیل داده‌ها شامل سنجش روایی و پایایی بود که با نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۲ انجام شد.
یافته‌ها: در این مطالعه که ابزاری به‌منظور کاربردپذیری دستورالعملهای اجرایی طراحی و توسعه داده شد، در چهار گروه اصلی، ۲۲ عامل نهایی شد. پس از اجرای مطالعه دلفی، نسبت روایی محتوا (CVR) برای ابزار طراحی‌شده ۰,۸۳ و شاخص روایی محتوا (CVI) ۰,۹۵۵ محاسبه شد. همچنین ضریب آلفای کرونباخ ۰.۸۱۹ به‌دست آمد.
نتیجهگیری: در این مطالعه ۲۲ آیتم در چهار گروه اصلی به کمک منابع و سپس پرسشگری از خبرگان در افزایش کاربرپذیری شناسایی شد که در عمل نیز تأثیرگذاری آن‌ها ارزیابی و اثبات شد. بر اساس این مطالعه باید تمام دستورالعمل‌ها در صنایع در چارچوب مشخصی تدوین و در بازه زمانی مشخصی کاربردپذیری آن‌ها بررسی شود و در صورت نیاز بازنگری و اصلاح شود.
ایرج محمدفام، مصطفی میرزایی علی آبادی، یاسمن اعلا،
دوره ۹، شماره ۴ - ( زمستان ۱۴۰۱ )
چکیده
سابقه و هدف: امروزه پیمانکاران ملزم به ارائه HSE-Planقبل از آغاز پروژه هستند و مسئولان HSE در سازمان‌ها باید توانایی تدوین HSE-Planرا داشته باشند. به دلیل نبود فرمت مشخص برای تدوین HSE-Plan به‌منظور پیشگیری از سلیقه‌ای عمل کردن، صرف وقت و هزینه اضافی و از قلم افتادن بخش‌های ضروری آن، مطالعه حاضر با هدف ارائه الگوی ثابتی برای کاربران به‌منظور تدوین HSE-Plan خاص پروژه‌ها با استفاده از یک نرم‌افزار مناسب انجام شد.
مواد و روشها: ابتدا با جست‌وجو در پایگاه‌های داده‌ای مختلف و نظرات خبرگان، چارچوب اصلی HSE-Plan تعیین شد. در مرحله بعد، ایده‌پردازی و طراحی پرتال انجام شد. سپس اطلاعات پایه‌ای مورد نیاز وارد برنامه شد و قسمت‌های مختلف برنامه مطابق با نیازمندی‌های هر بخش طراحی شد. درنهایت اعتبارسنجی نرم‌افزار با آزمودن آن در یک شرکت توزیع نیروی برق استانی انجام شد.
یافته‌ها: با توجه به گزینه‌های ورودی، موضوع پروژه و الزامات خاص آن، خروجی‌های متناسب با پروژه‌های مختلف طراحی و پس از وارد کردن اطلاعات مورد نیاز هر قسمت، HSE-Plan خروجی نمایش داده میشود.
نتیجهگیری: این نرم‌افزار به کاربر کمک می‌کند با ورود اطلاعاتی نظیر داده‌های ارزیابی خطر، نتایج حوادث شغلی و غیره، اهداف و خط‌مشی‌های مناسبی برای سازمان تعریف و الزامات مربوطه را شناسایی کند که درنهایت مجموعه این مطالب، HSE-Plan مورد نیاز کاربران را ایجاد می‌کند.
حامد احمدپور، یونس محمدی، ایرج محمدفام، مصطفی میرزایی علی آبادی،
دوره ۱۰، شماره ۱ - ( بهار ۱۴۰۲ )
چکیده
سابقه و هدف: داشتن فرهنگ ایمنی مناسب یکی از عوامل مهمی است که محیط کار سالم و ایمن را تضمین می‌کند. به‌منظور تضمین عملکرد ایمنی در محل کار، بخش‌های مراقبت‌های بهداشتی ملزم به ارائه قوانین و رویه‌های ایمنی و اطمینان از اعمال آن‌ها در سراسر سازمان هستند. بنابراین، درک فرهنگ ایمنی و عواملی که بر آن تأثیر می‌گذارد، برای دستیابی به حداکثر مزایا بسیار مهم است. از این رو، هدف این مطالعه، بررسی فرهنگ ایمنی در کارکنان سلامت شهرستان بروجرد است.
مواد و روشها: مطالعه مقطعی-تحلیلی حاضر روی ۴۵۲ نفر از کارکنان بهداشتی-درمانی سلامت شهرستان بروجرد در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۰ انجام شد. افراد مطالعه‌شده به روش طبقه‌ای تصادفی انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات فرهنگ ایمنی از پرسشنامه استاندارد فرهنگ ایمنی استفاده شد. به‌منظور شناسایی عوامل مرتبط با فرهنگ ایمنی از رگرسیون خطی در نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۲ استفاده شد.
یافته‌ها: میانگین سنی و انحراف معیار کارکنان مطالعه‌شده ۵,۶۹ ± ۳۳,۹۷ سال بود و بیشتر آن‌ها زن (۵۸ درصد) بودند. میانگین و انحراف معیار نمره کلی فرهنگ ایمنی ۲۳.۵۳ ± ۱۷۲,۶۴ بود. ۷.۱ درصد از افراد فرهنگ ایمنی منفی و ۹۲.۹ درصد فرهنگ ایمنی مثبت داشتند. تجزیه‌وتحلیل رگرسیون خطی نشان داد با افزایش سن، نمره کلی فرهنگ ایمنی کاهش می‌یابد. نمره کلی فرهنگ ایمنی در گروه شغلی ترخیص و درآمد و نگهبانان نسبت به گروه رادیوگرافی کمتر و در افراد مبتلا به بیماری و دارای سابقه حادثه نسبت به افراد بدون بیماری و سابقه حادثه بیشتر بود.
نتیجهگیری: نتایج نشان داد فرهنگ ایمنی در کارکنان سلامت مطالعه‌شده در سطح بالایی قرار دارد و متغیرهای سن، سابقه حادثه، ابتلا به بیماری و نوع شغل از عوامل مؤثر بر نمره فرهنگ ایمنی هستند.
ادریس سلطانی، محدثه حسینی، مصطفی میرزایی علی‌آبادی، ایرج صالحی، متینا عسکری،
دوره ۱۰، شماره ۳ - ( پاییز ۱۴۰۲ )
چکیده
سابقه و هدف: افراد شاغل در شغل هوشبری به دلیل پیشرفت‌های صورت گرفته در روش‌های بیهوشی و جراحی و همچنین ظهور تجهیزات مدرن و داروهای جدیدتر و نیز افزایش وظایف، مسئولیت‌‌ها و انتظارات از آن‌ها، در معرض خطرات بسیاری هستند. ازاین‌رو پژوهش حاضر در این راستا و باهدف ارائه الگویی جهت ارزیابی ریسک خطرات موجود در این شغل انجام شد.
مواد و روشها: این مطالعه یک مطالعه توصیفی است. نخست با استفاده از منابع مختلف و مصاحبه با سه خبره دارای دانش کافی پیرامون موضوع و بررسی مقالات، ریسک‌های شغل هوشبری استخراج گردید. در ادامه معیارهای مطالعه شامل شدت، احتمال و فرکانس مواجهه تعیین و وزن این معیارها با روش Analytic hierarchy process (AHP) محاسبه شد. درپایان ریسک‌های مختلف با استفاده از روش CoCoSo اولویت‌بندی شد.
یافته‌ها: بر اساس نتایجِ تعیینِ وزن معیارها با روش AHP مشخص شد معیار «شدت» با وزن ۰,۴۳ مهمترین معیار و معیار «فرکانس مواجهه» با وزن ۰.۲۷ کم‌اهمیت‌ترین معیار در این مطالعه است. همچنین بین ریسک‌های موردبررسی استنشاق گازهای بیهوشی هنگام ماسک‌گیری و پرکردن vaporizer (R۵) خطرناک‌ترین ریسک و تماس پوست با اسکراب یا خون، ترشحات بیمار یا بافت‌های آلوده وی (R۱) و نیدل استیک شدن حین رگ‌گیری و اسپاینال بیمار (R۱۲) به ترتیب به‌عنوان دومین و سومین ریسک پرخطر در شغل هوشبری شناخته شدند.
نتیجهگیری: در این مطالعه معیار شدت به عنوان مهمترین معیار و استنشاق گازهای بیهوشی هنگام ماسک‌گیری و پرکردن vaporizer به‌عنوان مهمترین ریسک شغل هوشبری تعیین شدند. همچنین مشخص شد روش پیشنهادی می‌تواند جهت ارزیابی ریسک و اولویت‌بندی خطرات شغلی در شغل هوشبری مورداستفاده قرار گیرد.
امید کلات پور، مصطفی میرزایی علی آبادی، مسلم پاپی،
دوره ۱۰، شماره ۴ - ( زمستان ۱۴۰۲ )
چکیده
سابقه و هدف: یکی از چالش‌های مهمی که در صنایع فرایندی برای بهبود عملکرد و افزایش بهره‌وری به آن توجه میشود، بهینه‌سازی سیستم فرماندهی حوادث است. سیستم فرماندهی حادثه (Incident Command System) رویکردی استاندارد برای کنترل و هماهنگی مدیریت حوادث در صحنه است . مطالعه‌ی حاضر به‌منظور ارزیابی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر اثربخشی سیستم فرماندهی حادثه (ICS) با استفاده از روش‌های AHP و DEMATEL در صنایع فرایندی ایران انجام شد.
مواد و روشها: در این تحقیق، ابتدا به تدوین و طراحی پرسشنامه به روش AHP به‌منظور وزن‌دهی به معیارها و اولویت‌بندی آن‌ها و طراحی پرسشنامه به روش دیمتل به‌منظور مشخص کردن تأثیرپذیری و تأثیرگذاری متقابل معیارها و زیرمعیارها پرداخته شده است. سپس، پرسش‌نامه‌ها را ۱۵ نفر از فرماندهان حادثه و مسئولان ایمنی صنایع فرایندی و فعالان حوزه‌ی مدیریت بحران شاغل در صنعت نفت و پتروشیمی تکمیل کردند.
یافته‌ها: در ارزیابی شاخص‌های اصلی سیستم فرماندهی حادثه با روش AHP، فرماندهی رتبه‌ی یک با وزن معیار ۰,۲۵۶ را به خود اختصاص داده است. در ارزیابی شاخص‌های اصلی در روش دیمتل، فرماندهی بیشترین تأثیرگذاری با وزن معیار ۱۰.۵۹، بیشترین تأثیرپذیری با وزن معیار ۱۱.۹ و بیشترین تعامل با سیستم با وزن معیار ۲۱.۹۶ را به خود اختصاص داده است. در نهایت، استانداردسازی با وزن معیار ۱.۳۵ و حرفه‌ای‌گری با وزن معیار ۱.۱۹ شاخص‌های علّی بودند و فرماندهی با وزن معیار ۰.۵۰-، طرح‌ریزی/ ساختار سازمانی با وزن معیار ۱- و امکانات و منابع با وزن معیار ۰.۱۸- شاخص‌های معلول به حساب آمدند.
نتیجهگیری: با توجه به نتایج هر دو روش استفاده‌شده در پژوهش، شاخص فرماندهی دارای اهمیت و اثربخشی بسیار بالایی در موفقیت سیستم فرماندهی حادثه در صنایع فرایندی ایران است.
رضا محمودی، مصطفی میرزایی علی آبادی، امید کلات پور، مهناز میرزایی،
دوره ۱۱، شماره ۳ - ( پاییز ۱۴۰۳ )
چکیده
در دست چاپ
