دوره 6، شماره 2 - ( تابستان 1398 )
جلد 6 شماره 2 صفحات 18-9 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Moradi A, Nadershahi M. A Fuzzy Multi-criteria Risk Assessment Based on Decision Matrix Technique: A Case Study in One of the Steel Industries. johe 2019; 6 (2) :9-18
URL: http://johe.umsha.ac.ir/article-1-490-fa.html
URL: http://johe.umsha.ac.ir/article-1-490-fa.html
مرادی اشکان، نادرشاهی محدثه. ارزیابی ریسک چندمعیاره فازی براساس روش ماتریس تصمیم: مطالعه موردی در ارتباط با یکی از صنایع فولاد. مجله مهندسي بهداشت حرفه اي. 1398; 6 (2) :9-18
1- گروه مهندسی صنایع، واحد کرمانشاه، جهاد دانشگاهی، کرمانشاه، ایران ، ashkanmoradi47@gmail.com
2- گروه مهندسی صنایع، واحد تهران، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران
2- گروه مهندسی صنایع، واحد تهران، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران
چکیده: (6105 مشاهده)
سابقه و هدف: صنایع فولاد از جمله پرمخاطره‌ترین صنایع محسوب می‌شوند. امروزه ارزیابی خطرات به‌منظور کنترل آن‌ها برای حفظ سلامت نیروی کار از اهمیت بالایی برخوردار است. روش ارزیابی ریسک ماتریس (Decision Matrix Risk AssessmentDMRA:) یک رویکرد سیستماتیک کاربردی است که به‌طور گسترده‌ای در ارزیابی ریسک سلامت و ایمنی شغلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف ارزیابی ریسک‌های ایمنی و بهداشت شغلی در یکی از صنایع فولاد انجام شد.
مواد و روش‌‌ها: به‌عنوان یک مطالعه پیگیری مورد استفاده در صنعت فولاد، از روش ارزیابی ریسک پیشنهادی برای انواع خطرات در هر بخش از کارخانه استفاده گردید. در نمونه رویکرد روش ماتریسی، اندازه‌گیری مقدار ریسک از طریق ارزیابی دو عامل ریسک یعنی احتمال خطر و شدت آن هنگام وقوع به‌دست می‌آید. در این مطالعه پارامترهای احتمال و شدت خطرات در یک کارخانه تولید فولاد با استفاده از فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی فازیFAHP (Fuzzy Analytic Hierarchy Process) وزن‌دار شدند و در ادامه، ترتیب اولویت خطرات مختلف با استفاده از روش تاپسیس فازی FTOPSIS (Fuzzy Technique for Order Preference by Similarity of an Ideal Solution) تعیین گردید.
یافته‌ها: ارزیابی‌های انجام‌شده در این مطالعه منجر به شناسایی 66 نوع خطر در شش بخش شد که عبارت بودند از: خطرات انبار، خطرات کوره، خطرات سالن تولید، خطرات سالن تعمیرات، خطرات سالن بسته‌بندی و خطرات بخش کنترل کیفیت. مطابق با نتایج رتبه‌بندی درون‌بخشی ارزیابی ریسک، خطرات
D4،F4 ،F7 ،PH3 ،PH7 ،MH7 ،P2 و QC7 خطراتی با ریسک بالا هستند (رتبه‌های اول هر بخش) و به بیشترین توجه نیاز دارند. این درحالی است که D1،F16 ،PH13 ،MH10 ،P6 و QC5 دارای حداقل ریسک می‌باشند (رتبه‌های آخر هر بخش).
نتیجه‌گیری: در این پژوهش رویکرد فازی که به متخصصان امکان استفاده از متغیرهای کلامی برای ارزیابی دو عاملی که پارامترهای روش ماتریس تصمیم هستند را می‌دهد، برای مقابله با نواقص و اشکالات محاسبه نمره ریسک قطعی و کاهش ناسازگاری در تصمیم‌گیری پیشنهاد شده است. در این مطالعه با توجه به سلسله‌مراتب کنترل خطر، از اقدامات کنترلی برای خطرات مستقر در رتبه اول رتبه‌بندی درون‌بخشی استفاده گردید. نتایج به‌دست‌آمده این فرصت را برای مدیران فراهم می‌کند تا بتوانند با استفاده از ارزیابی عملکرد ایمنی، بهترین تصمیم‌گیری را در رابطه با ارائه و اجرای راه‌کارها و اقدامات پیشگیرانه داشته باشند.
مواد و روش‌‌ها: به‌عنوان یک مطالعه پیگیری مورد استفاده در صنعت فولاد، از روش ارزیابی ریسک پیشنهادی برای انواع خطرات در هر بخش از کارخانه استفاده گردید. در نمونه رویکرد روش ماتریسی، اندازه‌گیری مقدار ریسک از طریق ارزیابی دو عامل ریسک یعنی احتمال خطر و شدت آن هنگام وقوع به‌دست می‌آید. در این مطالعه پارامترهای احتمال و شدت خطرات در یک کارخانه تولید فولاد با استفاده از فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی فازیFAHP (Fuzzy Analytic Hierarchy Process) وزن‌دار شدند و در ادامه، ترتیب اولویت خطرات مختلف با استفاده از روش تاپسیس فازی FTOPSIS (Fuzzy Technique for Order Preference by Similarity of an Ideal Solution) تعیین گردید.
یافته‌ها: ارزیابی‌های انجام‌شده در این مطالعه منجر به شناسایی 66 نوع خطر در شش بخش شد که عبارت بودند از: خطرات انبار، خطرات کوره، خطرات سالن تولید، خطرات سالن تعمیرات، خطرات سالن بسته‌بندی و خطرات بخش کنترل کیفیت. مطابق با نتایج رتبه‌بندی درون‌بخشی ارزیابی ریسک، خطرات
D4،F4 ،F7 ،PH3 ،PH7 ،MH7 ،P2 و QC7 خطراتی با ریسک بالا هستند (رتبه‌های اول هر بخش) و به بیشترین توجه نیاز دارند. این درحالی است که D1،F16 ،PH13 ،MH10 ،P6 و QC5 دارای حداقل ریسک می‌باشند (رتبه‌های آخر هر بخش).
نتیجه‌گیری: در این پژوهش رویکرد فازی که به متخصصان امکان استفاده از متغیرهای کلامی برای ارزیابی دو عاملی که پارامترهای روش ماتریس تصمیم هستند را می‌دهد، برای مقابله با نواقص و اشکالات محاسبه نمره ریسک قطعی و کاهش ناسازگاری در تصمیم‌گیری پیشنهاد شده است. در این مطالعه با توجه به سلسله‌مراتب کنترل خطر، از اقدامات کنترلی برای خطرات مستقر در رتبه اول رتبه‌بندی درون‌بخشی استفاده گردید. نتایج به‌دست‌آمده این فرصت را برای مدیران فراهم می‌کند تا بتوانند با استفاده از ارزیابی عملکرد ایمنی، بهترین تصمیم‌گیری را در رابطه با ارائه و اجرای راه‌کارها و اقدامات پیشگیرانه داشته باشند.
واژه‌های کلیدی: ارزیابی ریسک، ایمنی شغلی، تاپسیس فازی، تحلیل سلسله‌مراتبی فازی
نوع مطالعه: مقاله پژوهشي |
موضوع مقاله:
ایمنی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
حق تالیف (کپی رایت) برای مولفان محفوظ است.
صاحب امتیاز: دانشگاه علوم پزشکی همدان
ناشر: انتشارات دانشگاه علوم پزشکی همدان
شماره تماس مجله: 08138381645
شماره تماس ناشر: 08138380548
ایمیل مجله: johe@umsha.ac.ir
ایمیل ناشر: journals@umsha.ac.ir
